สหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ หรือ International Basketball Federation (FIBA) เป็นองค์กรที่มีหน้าที่คอยควบคุมดูแลเรื่องต่างๆ เกี่ยวกับกีฬาบาสเกตบอลรพหว่างประเทศ ที่ได้รับการยอมรับจาก คณะกรรมการโอลิมปิกสากล หรือ International Olympic Committee (IOC) นอกจากนี้ยังเป็นสมาชิกของสมาคมสหพนธ์กีฬานานาชาติโอลิมปิกฤดูร้อน หรือAssociation of Summer Olympic International Federations (ASOIF)
ความเป็นมาของ สหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA)
สหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 18 มิถุนายน ปี 1932 โดยมีสมาชิกก่อตั้งทั้งหมด 8 ประเทศ ได้แก่ อาร์เจนตินา เชโกสโลวาเกีย กรีซ อิตาลี ลัตเวีย โปรตุเกส โรมาเนีย และสวิตเซอร์แลนด์ องค์กรนี้จัดตั้งขึ้นเพื่อดูแลในส่วนของนักกีฬาสมัครเล่น ดังนั้นตัว A ในชื่อเดิมของสหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) จึงย่อมาจาก Fédération Internationale de Basketball Amateur
การจัดตั้ง สหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) เกิดขึ้น 2 ปี หลังจากกีฬาบาสเกตบลได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการ จากทางคณะกรรมการโอลิมปิกสากล (IOC)
หน้าที่ของ สหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA)
การจัดตั้งของ สหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) ทำเพื่อเป็นองค์กรในการกำหนดกฎกติกา และระเบียบต่างๆ ทั้งอุปกรณ์, การแข่งขัน, การโยกย้ายนักกีฬา, การแต่งตั้งคณะกรรมการตัดสิน, การจัดแข่งบาสเกตบอลระดับโลก รวมไปถึงการแข่งขันบาสเกตบอลแบบ 3×3 หรือที่เรียกว่าสตรีทบาสนั่นเอง
ประธานของสหพันธ์ แห่ง สหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA)
ในการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกปี 1936 ที่กรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมัน ทางสหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) ได้ทำการแต่งตั้งให้ เจมส์ เนสมิท (ผู้คิดค้นกีฬาบาสเกตบอล) เป็นประธานกิตติมศักดิ์ของทางสหพันธ์ฯ ซึ่งปัจจุบัน Hamane Niang กำลังดำรงตำแหน่งประธานสหพันธ์อยู่
การเปลี่ยนแปลงของสหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA)
ในอดีต การแข่งขันกีฬาโอลิมปิก จะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทด้วยกัน ซึ่งก็คือ ผู้เล่นมือสมัครเล่น และผู้เล่นมืออาชีพ โดยทางสหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) ได้ทำการยกเลิกการแบ่งผู้เล่นออก ในปี 1989 ส่งผลให้ในปี 1992 ผู้เล่นอาชีพ ได้เข้าแข่งขันกีฬาโอลิมปิก เป็นครั้งแรก
ส่งผลให้เป็นช่วงยุครุ่งเรืองของประเทศสหรัฐอเมริกา เพราะมีผู้เล่นดรีมทีม All-Star จาก NBA มาชิงชัย เรียกได้ว่าประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นตัวเต็งในกีฬาบาสเกตบอล ทำให้เอาชนะทีมอื่นๆ อีกหลากหลายประเทศได้ โดยทีมชาติสหรัฐอเมริกาพลาดเหรียญทองครั้งแรกในการแข่งปี 1972 กับการแข่งขันเวิล์ดแชมป์เปียนชิปส์ (World Championships) ที่มิวนิก ประเทศเยอรมันดี โดยพ่ายแพ้ให้กับทีม สหภาพโซเวียต โดยปัจจุบันนั้น กีฬาบาสเกตบอลได้แพร่หลายไปสู่ทั่วโลก ทำให้ประเทศอื่นได้มุ่งมั่นพัฒนาความสามารถ และสามารถสู้กับประเทศสหรัฐอเมริกาได้
การแข่งขันกีฬาบาสเกตบอลในปัจจุบันมีทัวร์นาเมนต์อยู่ทั่วโลก ทั้งชาย และหญิง ตั้งแต่เด็กมัธยม ไปจนถึงลีคผู้สูงอายุ โดยลีคบาสเกตบอลชายเริ่มแข่งในปี 1950 ที่ประเทศอาร์เจนตินา และลีคบาสเกตบอลหญิง เริ่มแข่งขันในปี 1953 ที่ประเทศชิลี จนถึงปัจจุบัน
การจัดการแข่งขันของสหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA)
ทางสหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) ทำการจัดการแข่งขันรายการ FIBA Basketball World Cup ตั้งแต่ปี 1950 และการแข่งขันรายการ FIBA Women’s Basketball World Cup ตั้งแต่ปี 1953 และล่าสุดในปี 2013 ได้มีการจัดการแข่งขันสตรีทบาสอย่างรายการ FIBA 3×3 World Cup โดยประเทศไทยเคยได้เป็นเจ้าภาพในการจัดการแข่งขัน ในรายการ FIBA Women’s Basketball World Cup ในปี 2019 และได้รับคำชมในการจัดการแข่งขันอย่างล้นหลาม
โดยสรุปแล้ว สหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ (FIBA) เป็นองค์กรที่จัดทำขึ้นเพื่อดูแลความเรียบร้อย และการจัดการต่างๆ ในเรื่องของกีฬาบาสเกตบอล เพื่อให้เป็นมาตรฐานสากลทั่วโลก เหมือนกับกีฬาระดับโลกประเภทอื่นๆ เช่น ฟุตบอล หรือว่ายน้ำ เป็นต้น